Isbahaysi – Maxkamadda Caalamiga ee Dembiyada (ICC) ayaa dhawaan soo daabacday xukun culus oo ka dhan ah Israel, taas oo lagu tilmaamay dembiyo dagaal iyo dembiyo ka dhan ah dun ah oo ka dhacay Gaza. Xukunka ICC ayaa kadib baaritaan dheer oo socday oo ku saabsan diyaarinta ay sameysay Israel tan iyo sanadkii 2014. Xukunka ayaa ahaa mid taariikhi ah oo loogu hiilinayo dadka reer Falastiin ee ku nool xaaladaha adag ee Gaza.
Xukunka Maxkamadda ICC
ICC ayaa soo saartay amar qabasho oo ka dhan ah madax sare oo ka tirsan ciidamada Israel, iyadoo loo haysto eedeymo la xiriiriyay dembiyo dagaal iyo dembiyo ka dhan ah ganacsi. Cudurka ICC ayaa dambiyada kufsiyada ee ay geysteen ciidamada Israel, kuwaas oo ay ku jiraan dilka shacabka, burburinta hantida, iyo xoog xad-dhaaf ah oo ka dhan ah dadka aan hubeysneyn ee ku nool Gaza.
Falcelinta caalamiga iyo dhinaca Falastiin
Falcelinta ee xukunka ICC ayaa ahayd mid dhexe oo kala duwan. Dowladaha qaar, sida Mareykanka iyo Israa’iil, ayaa si kulul uga soo horjeestay xukunka, ku tilmaamay mid siyaasadeysan oo aan u jeedin. Madaxweynaha Israa’iil, Benjamin Netanyahu, ayaa xukunka ku tilmaamay mid xaqdaro ah, halkasi Arrimaha Dibadda Mareykanka, Antony Blinken, uu sheegay in uu diidan yahay go’aanka ICC.
Si kastaba ha ahaatee, madaxda iyo madaxda ganacsiga ee Falastiin ayaa soo dhaweeyay go’aanka ICC. Ra’iisul Wasaaraha Falastiin, Mohammed Shtayyeh, ayaa ku tilmaamay tallaabo mid guul u ah ciyaaraha iyo bini’aadanimada, isagoo xusay in xubnaha ay tahay fariin cad oo ku socota kuwa dembiyada geysta in aan la cafin. Ururada calaamadaha sida Al-Haq iyo Al Mezan ayaa sidoo kale soo ifbaxay, iyagoo sheegay in ay muhiim tahay oo lagu soo afjaray is-afduubka iyo xadgudubyada ka dhanka ah shacabka reer Falastiin.
Taageerada iyo Hiilinta Falastiin
Xukunka ICC ayaa ah mid si weyn loogu hiilinayo dadka reer Falastiin ee la kulma horumarinta joogtada ah ee ka dhanka ah xuquuqaha ganacsiga. Maxkamadda ayaa ku adkeysatay in Israel ay qaado feejigan deg-deg ah oo lagu joojinayo nriyada, lana xaqiijiyo in la siiyo shacabka reer Gaza gargaar bani’aadanimo oo aan saameynneyn. Tani waxay ka mid tahay dadaallada aasaaska ah ee lagu beddelo in lagu keydiyo xanuunka ee dadka ku nool meelaha ay ka jiraan xaaladaha dagaal iyo qalalaase.
Gabagabo
ICC ee ka dhanka ah Israa’iil ayaa mid taariikhi ah oo dhiirigelinaya Xukunka iyo ilaalinta shaqada ee dadka reer Falastiin. Inkastoo ay jiraan diido iyo diidmo ka timid shoog, , Makhaayadaha waxay muujinayaa sida beesha caalamka ay ugu go’an tahay in la helo cuntada ah oo waara oo loogu hiilinayo shacabka reer Falastiin. Waxaa ah in la sii walaal dadaallada muhimka ah ee lagu taageerayo dadka ku dhibban Gaza iyo guud ahaan Falastiin, si loo soo afjaro colaadda iyo xadgudubyada ka dhanka ah tilmaamayaasha.
